Meta AI là gì? Tổng quan về chức năng Meta AI của Facebook

Ngày 10/4/2025, Meta thông báo Meta AI đã ra mắt chính thức tại Việt Nam trên các nền tảng WhatsApp, Facebook, Messenger, Instagram và trang web meta.ai. Meta AI hiện là một trong những “trợ lý AI hàng đầu thế giới” với mặt tại hơn 42 quốc gia và hỗ trợ 13 ngôn ngữ, trong đó có tiếng Việt. Vậy nguồn gốc cụ thể của Meta AI là gì hãy cùng Hap Media tìm hiểu qua bài viết dưới đây

Nguồn gốc và đơn vị phát triển Meta AI

Meta AI bắt đầu từ Facebook AI Research (FAIR) – một phòng thí nghiệm AI nội bộ được Mark Zuckerberg thành lập năm 2013 để nghiên cứu và công bố các tiến bộ khoa học (mở) trong lĩnh vực AI. Khi Facebook đổi tên thành Meta năm 2021, FAIR cũng được đổi tên thành Meta AI để đồng bộ với thương hiệu mới. Phòng thí nghiệm này đặt dưới sự lãnh đạo của giáo sư Yann LeCun (Giải Turing 2018), Phó Chủ tịch kiêm Khoa học gia AI của Meta.

Theo Busscall, “Meta AI là tên gọi của phòng thí nghiệm trí tuệ nhân tạo thuộc Meta Platforms, Inc., trước đây được biết đến với tên Facebook AI Research (FAIR) khi thành lập vào năm 2013”. Song song với nghiên cứu, Meta cũng phát triển Meta AI như một sản phẩm AI cho người dùng.

Công ty đã triển khai Meta AI như một “trợ lý ảo” miễn phí trên các ứng dụng của mình, dùng công nghệ LLaMA để cải thiện khả năng trả lời câu hỏi, tạo nội dung và hỗ trợ người dùng. Thực tế, Meta AI không chỉ là phòng thí nghiệm mà còn là sản phẩm trí tuệ nhân tạo tiên tiến của Meta, được phát triển dựa trên LLaMA – một mô hình ngôn ngữ lớn (Large Language Model) mã nguồn mở do đội ngũ nghiên cứu của Meta xây dựng.

Nhờ đó, Meta AI cho phép người dùng giao tiếp tự nhiên với máy tính, hiểu ngữ cảnh và mang lại các bước tiến lớn trong các lĩnh vực như dịch vụ khách hàng, giáo dục và sáng tạo nội dung.

Meta đã giới thiệu Meta AI lần đầu tại sự kiện Meta Connect 2022, và đến năm 2023-2024, Meta AI đã trở thành trợ lý AI tích hợp sẵn trên điện thoại hàng trăm triệu người dùng. Như Meta công bố: “Built with Meta Llama 3, Meta AI is one of the world’s leading AI assistants, already on your phone… We first announced Meta AI at last year’s Connect”. Điều này nhấn mạnh rằng Meta AI sử dụng phiên bản LLaMA 3 để nâng cao trí thông minh và tính năng của mình. Việc này giúp Meta AI có thể hỗ trợ người dùng làm việc, học tập, sáng tạo nội dung mà không cần rời khỏi ứng dụng quen thuộc.

Các dự án và mô hình nổi bật của Meta AI

Meta AI được biết đến qua nhiều mô hình nghiên cứu và sản phẩm AI nổi bật của Meta. Điển hình nhất là LLaMA – gia đình các mô hình ngôn ngữ lớn (LLM) mã nguồn mở của Meta. LLaMA (viết tắt của Large Language Model Meta AI) lần đầu ra mắt tháng 2/2023 với phiên bản 65 tỷ tham số. Meta đã cung cấp LLaMA 1 dưới giấy phép mở, cho phép cộng đồng nghiên cứu tiếp cận và cải tiến.

Đến tháng 7/2023, LLaMA 2 được công bố, tiếp tục mở rộng khả năng. Trong năm 2024 Meta tiếp tục ra mắt LLaMA 3.1 với ba quy mô: 8B, 70B và 405B tham số. Mô hình 405B (LLaMA 3.1 405B) được Meta giới thiệu là “mô hình AI mã nguồn mở cấp tầm frontier” (frontier-level open source) đầu tiên. Phiên bản này được thiết kế để cạnh tranh với các mô hình đóng như GPT-4, và theo Meta thì hiệu suất chi phí của nó vượt trội, đồng thời cho phép cộng đồng tinh chỉnh và phân phối tự do.

Gần đây nhất, ngày 5/4/2025, Meta đã công bố LLaMA 4, mở ra thế hệ thứ tư của LLaMA. LLaMA 4 là mô hình đa phương thức (nội dung văn bản, hình ảnh, thậm chí video) hỗ trợ nhiều ngôn ngữ toàn cầu. LLaMA 4 gồm các phiên bản chính như Scout và Maverick (chạy trên 2 GPU với 17 tỉ tham số hoạt động mỗi phiên bản), trong khi phiên bản lớn nhất Behemoth (dự kiến 2.000 tỉ tham số) vẫn đang trong giai đoạn huấn luyện cuối.

Theo giới thiệu của Techtarget, “Meta Llama 4 is a multimodal LLM that analyzes and understands text, images, and video data”. Bản phát hành LLaMA 4 cũng đi kèm giấy phép cộng đồng của Meta: người dùng có thể sử dụng và chỉnh sửa miễn phí cho đến 700 triệu người/tháng, sau đó cần giấy phép thương mại.

Ngoài LLaMA, Meta AI còn có nhiều dự án khác. Điển hình như SeamlessM4T (phát hành 2023) – một mô hình đa phương thức đa ngôn ngữ dành cho dịch và phiên âm giọng nói. Mô hình này có khả năng nhận dạng giọng nói (speech-to-text), dịch ngôn ngữ giữa âm thanh và văn bản, và phát lại giọng nói đa ngôn ngữ.

The Register mô tả: “Meta released a multimodal AI foundational model called SeamlessM4T that’s designed for translating and transcribing speech and text… it can translate from one language to another as well as transcribe”. SeamlessM4T giúp Meta tiến gần hơn tới “phiên dịch viên vạn năng” và kế thừa thành tựu từ các dự án trước như No Language Left Behind (NLLB) – mô hình dịch văn bản trực tiếp giữa 200 ngôn ngữ (được Meta công bố năm 2022).

Các nghiên cứu khác của Meta AI bao gồm AudioCraft (thư viện tạo âm thanh), ImageBind (liên kết ảnh với các tín hiệu khác), Visual ChatGPT, và nhiều mô hình chuyên biệt khác cho nhận dạng hình ảnh, hội thoại nhân tạo, v.v.

Tuy nhiên, LLaMA và SeamlessM4T hiện là những tên tuổi được chú ý nhất, thể hiện rõ chiến lược phát triển mô hình mở và ứng dụng đa phương thức của Meta AI.

So sánh Meta AI với OpenAI và Google DeepMind

Meta AI hiện cạnh tranh với các tập đoàn công nghệ khác trong lĩnh vực AI, nổi bật nhất là OpenAI (với ChatGPT/GPT-4) và Google DeepMind (với Gemini, Bard). Dưới đây là một số điểm khác biệt chính giữa các “ông lớn”:

Mô hình và chiến lược: Meta AI tập trung vào mã nguồn mở và đa phương thức. Ví dụ, theo Mark Zuckerberg: “Chúng tôi đang công bố LLaMA 3.1 405B, mô hình AI mã nguồn mở cấp frontier đầu tiên”. Điều này cho phép các công ty như Amazon, NVIDIA, Databricks hợp tác xây dựng dịch vụ từ LLaMA, cũng như cộng đồng phát triển mô hình con tùy biến.

Ngược lại, OpenAI phát triển GPT-4, GPT-4o… dưới dạng mô hình đóng, chỉ sử dụng thông qua ChatGPT hoặc API trả phí.

ChatGPT của OpenAI chuyên tạo văn bản, câu trả lời có ngữ cảnh tốt. Google DeepMind (với Gemini) chủ yếu hướng đến tích hợp trong hệ sinh thái Google – ví dụ Bard là chatbot tích hợp tìm kiếm – và vẫn giữ mô hình chính là đóng.

Theo SaDesign, “ChatGPT: được phát triển bởi OpenAI, sử dụng kiến trúc GPT… với khả năng học từ khối lượng dữ liệu lớn để xử lý nhiều nhiệm vụ khác nhau”. trong khi “Gemini: phát triển bởi Google DeepMind, là mô hình thế hệ mới nhằm nâng cao khả năng nhận dạng hình ảnh và video”. Meta thì tận dụng lợi thế của mạng xã hội: tích hợp Meta AI trực tiếp vào News Feed và chat, tận dụng dữ liệu người dùng để cá nhân hóa trải nghiệm.

Ứng dụng: ChatGPT được dùng rộng rãi như công cụ tạo nội dung, hỗ trợ lập trình hoặc trả lời câu hỏi. Meta AI chủ yếu phục vụ người dùng mạng xã hội – ví dụ trả lời câu hỏi, gợi ý hoạt động ngay trong Facebook, Instagram và cả trên WhatsApp. Google thì tích hợp AI vào tìm kiếm (Bard) và công cụ văn phòng.

Nói cách khác, OpenAI/Azure bán dịch vụ AI cho doanh nghiệp và người dùng, Google sâu sát vào hạ tầng sẵn có, còn Meta lại mang AI trực tiếp đến với hàng trăm triệu người dùng miễn phí trên các nền tảng của mình.

Điểm chung là cả ba đều đua nhau mở rộng mô hình (GPT-4, LLaMA 4, Gemini 2.x) và phát triển AI đa phương thức (chỉ khác chiến lược mở hay đóng và kênh tiếp cận).

Ứng dụng thực tế và tương lai của Meta AI

Meta AI đã và đang được ứng dụng vào nhiều mục đích thiết thực. Dưới đây là một số ví dụ tiêu biểu:

• Trợ lý cá nhân và học tập: Người dùng có thể yêu cầu Meta AI gợi ý lên kế hoạch, giải thích kiến thức. Ví dụ, Meta AI có thể gợi ý nhà hàng cho buổi hẹn hay tìm sự kiện giải trí, thậm chí giải thích khái niệm di truyền sinh học để học tập. Đây là tính năng nổi bật được Meta giới thiệu, giúp người dùng “lập kế hoạch, học hỏi và sáng tạo” ngay trong ứng dụng của họ.

• Sáng tạo nội dung đa phương tiện: Meta AI cho phép chuyển văn bản thành hình ảnh ngay tức thì thông qua tính năng “Imagine”. Người dùng có thể yêu cầu AI vẽ tranh minh họa, ảnh bìa album, phông nền hoặc tạo GIF động từ lệnh bằng tiếng Việt. Theo VietnamPlus, “Meta AI cũng đang liên tục hoàn thiện tính năng tạo hình ảnh, giúp người dùng chuyển văn bản thành ảnh gần như ngay lập tức… Ngoài ra còn có thể thêm hiệu ứng chuyển động hoặc tạo ảnh GIF”. Nhờ vậy, người dùng phổ thông có thể tạo ra hình ảnh chất lượng cao mà không cần biết vẽ hay thiết kế.

• Tìm kiếm và thông tin tức thì: Meta AI đã tích hợp ngay vào Facebook Feed và thanh tìm kiếm của Instagram/WhatsApp. Khi lướt bảng tin, người dùng có thể hỏi Meta AI về nội dung mình thấy. Ví dụ được VietnamPlus đề cập: “Khi nhìn thấy một bức ảnh về hiện tượng cực quang ở Iceland, người dùng có thể hỏi Meta AI về các thời điểm phù hợp để ngắm nhìn hiện tượng đó”. Như vậy, Meta AI giúp tra cứu nhanh ngay trong ứng dụng, thay vì phải mở Google bên ngoài. Tính năng này được kỳ vọng giúp việc tìm kiếm thông tin trở nên tự nhiên và liền mạch hơn.

• Dịch thuật và giao tiếp toàn cầu: Nhờ mô hình đa ngôn ngữ của Meta (gồm LLaMA và SeamlessM4T), Meta AI có khả năng hiểu và trả lời nhiều ngôn ngữ, trong đó có tiếng Việt. Người dùng ở Việt Nam có thể trò chuyện với Meta AI bằng tiếng Việt, và Meta AI cũng hỗ trợ dịch giữa nhiều ngôn ngữ khác nhau. Ví dụ, Meta AI đã áp dụng mô hình NLLB (200 ngôn ngữ) và SeamlessM4T để dịch âm thanh và văn bản, giúp phá rào ngôn ngữ trong giao tiếp.

• Công cụ cho người sáng tạo: Meta tung ra cả AI Studio, cho phép bất kỳ ai tạo ra “nhân vật AI” riêng. Theo VietnamPlus, “Meta cũng giới thiệu công cụ AI Studio tại Việt Nam, cho phép người dùng sáng tạo và khám phá các nhân vật AI… Các nhà sáng tạo nội dung có thể xây dựng AI để đại diện cho bản thân và tương tác với cộng đồng”. Nhờ đó, giới sáng tạo có thể tự tạo chatbot, nhân vật ảo hay trợ lý ảo mang thương hiệu cá nhân trên Facebook/Instagram.

• Kinh doanh và công nghiệp: Các tổ chức, doanh nghiệp đang sử dụng LLaMA để xây dựng ứng dụng riêng. Theo Mark Zuckerberg, nhiều công ty (ví dụ Dell, Deloitte, Scale.AI) đã sẵn sàng hỗ trợ tinh chỉnh LLaMA cho từng lĩnh vực. Ngành giáo dục, y tế, dịch vụ cũng có thể khai thác Meta AI cho tự động hóa và nghiên cứu.

Trong tương lai, Meta định hướng Meta AI càng trở nên cá nhân hóa và đa kênh. Đầu năm 2025, Meta ra mắt ứng dụng Meta AI độc lập tích hợp giọng nói, xây dựng trên LLaMA 4a ra gợi ý, kết nối bạn với bạn bè”. Điều này cho thấy Meta đang hướng tới một trợ lý AI thực sự “riêng tư” cho mỗi người, tích hợp tất cả thông tin cá nhân trên nền tảng của Meta.

Hơn nữa, chiến lược của Meta là phát triển mã nguồn mở cộng đồng rộng rãi. Mark Zuckerberg từng khẳng định AI mã nguồn mở là “con đường phát triển bền vững”, và LLaMA 3.1 405B đã cho thấy tham vọng này. Theo ông, Meta sẽ tiếp tục hợp tác với các đối tác để đưa LLaMA trở thành tiêu chuẩn ngành, mang lợi ích AI đến mọi người. Với định hướng này, Meta AI được kỳ vọng sẽ ngày càng thông minh hơn, ứng dụng rộng khắp (từ AR/VR trong metaverse tới các thiết bị đeo thông minh) trong những năm tới.

So sánh Meta AI với ChatGPT (OpenAI) và Gemini (Google)

Để trả lời câu hỏi “Meta AI có gì khác so với OpenAI/Google AI?”, ta có thể điểm qua vài khác biệt cơ bản:

• Nguồn gốc và mục tiêu: Meta AI thuộc Meta (tập trung vào mạng xã hội và metaverse), trong khi ChatGPT/GPТ-4 thuộc OpenAI (liên kết Microsoft, mục tiêu AI tổng quát), còn Gemini là dự án của Google DeepMind (tập trung cải thiện trí tuệ nhân tạo trong hệ sinh thái Google).

• Chiến lược phát triển: Meta đẩy mạnh mã nguồn mở (các phiên bản LLaMA cho cộng đồng), trong khi OpenAI ban đầu cũng cởi mở (GPT-2, GPT-3), nhưng đến GPT-4 thì chuyển sang mô hình đóng (chỉ qua API và ChatGPT Plus). Google DeepMind chủ yếu công khai nghiên cứu khoa học nhưng ít khi cho tải trọng số (trừ ví dụ biệt danh của các mẫu dịch nhỏ). Meta còn tập trung tích hợp AI vào sản phẩm hiện có (Feed, Stories, WhatsApp), trong khi OpenAI xây dựng nền tảng riêng, Google đưa AI vào tìm kiếm và các ứng dụng Google Workspace.

• Chất lượng và năng lực: Cả ba đều có mô hình LLM hàng đầu. Theo tuyên bố nội bộ, LLaMA 3.1 405B của Meta cạnh tranh được với GPT-4 và các mô hình khác. Trong khi đó, ChatGPT vẫn được đánh giá cao về khả năng hội thoại, tạo văn bản mượt mà, còn Google Gemini (phiên bản mới) được quảng bá là ưu việt trong các tác vụ đòi hỏi suy luận. Tuy nhiên, Meta tự hào về hiệu suất/chi phí: ví dụ LLaMA 4 17B Omni đạt hiệu năng cao gấp đôi với nửa chi phí so với bản 70B.

• Ứng dụng và dịch vụ: ChatGPT được dùng rộng rãi qua ứng dụng web chat và API trả phí. Meta AI miễn phí cho mọi người và sử dụng ngay trong các ứng dụng Meta. Google Bard (dựa trên Gemini) tích hợp sẵn trong công cụ tìm kiếm và Gmail. Các hệ sinh thái phục vụ người dùng khác nhau: Meta AI nhắm đến hàng trăm triệu người dùng mạng xã hội, trong khi ChatGPT/GPT-4 mạnh về doanh nghiệp (Microsoft) và Google AI gắn chặt với hệ sinh thái Google.

Tóm lại, Meta AI khác biệt ở chỗ nó hướng đến việc tích hợp AI ngay trong các nền tảng xã hội, minh bạch khi mở mã nguồn, và tập trung vào những ứng dụng xoay quanh cộng đồng người dùng Meta. ChatGPT/Google AI lại có chiến lược kinh doanh và phát triển khác (có phần đóng cửa hơn, tích hợp vào hệ sinh thái riêng của họ).

Câu hỏi thường gặp về Meta AI

Meta AI là gì và do ai phát triển?

Meta AI là thương hiệu chung cho các dự án AI của Meta Platforms. Nó bắt nguồn từ phòng nghiên cứu Facebook AI Research (FAIR) thành lập 2013, hiện do Yann LeCun (Giải Turing 2018) lãnh đạo.

Meta AI làm gì?

Meta AI hoạt động như một trợ lý ảo đa năng: nó có thể trả lời câu hỏi bằng ngôn ngữ tự nhiên, đưa ra gợi ý, kế hoạch, hỗ trợ học tập và sáng tạo nội dung. Người dùng có thể chat với Meta AI trên Facebook, Messenger, Instagram, WhatsApp để nhờ tìm thông tin (ví dụ lên kế hoạch đi chơi, giải thích khái niệm, đề xuất ý tưởng nghệ thuật). Nó cũng có khả năng tạo hình ảnh theo mô tả, dịch thuật và truy vấn thông tin ngay trong ứng dụng.

Meta AI khác gì so với ChatGPT?

Về cơ bản, ChatGPT do OpenAI phát triển, tập trung vào việc tạo ra văn bản tự nhiên từ GPT (Generative Pre-trained Transformer), còn Meta AI sử dụng mô hình LLaMA mã nguồn mở và tích hợp trực tiếp vào sản phẩm của Meta. ChatGPT là một ứng dụng web/API riêng biệt, trong khi Meta AI tích hợp sẵn trên Facebook/WhatsApp. Meta AI cũng miễn phí và tập trung phát triển mở (ví dụ LLaMA 3.1 405B được công bố mã nguồn mở), trong khi GPT-4/ChatGPT không cho tải về mã nguồn.

Meta AI có ứng dụng gì thực tế?

Meta AI đã được áp dụng rộng rãi: hỗ trợ khách hàng tự động, giúp tăng tương tác nội dung, tạo ảnh/video cho quảng cáo, cải thiện khả năng tìm kiếm và hiểu ngôn ngữ (ví dụ dịch nội dung nhanh), cũng như hỗ trợ cộng đồng Meta xây dựng các chatbot và nhân vật ảo. Tại Việt Nam, Meta AI cũng hỗ trợ giao tiếp tiếng Việt, giúp người dùng học hỏi, giải trí và làm việc hiệu quả hơn.

Meta AI tương lai ra sao?

Meta dự định phát triển Meta AI theo hướng cá nhân hoá sâu: cho phép nhớ thông tin của từng người, tương tác bằng giọng nói (ứng dụng Meta AI app), kết hợp với kính AR/VR để đưa AI vào thế giới ảo (metaverse). Chiến lược mã nguồn mở của Meta hứa hẹn cộng đồng phát triển rộng lớn hơn. Với các phiên bản LLaMA 4 và công nghệ mới, Meta AI được dự báo sẽ mạnh hơn, thông minh hơn và hiện diện trong nhiều khía cạnh đời sống – từ giải trí, học tập đến công việc – trong tương lai gần.

Tóm lại, Meta AI là nỗ lực của Meta Platforms trong lĩnh vực AI, kế thừa di sản FAIR và phát triển mạnh qua các mô hình LLaMA. Nó khác biệt ở tính mở và tích hợp với mạng xã hội, đồng thời đang không ngừng mở rộng ứng dụng thực tế. Meta AI đã mở ra nhiều tiềm năng mới (như trợ lý ảo trên WhatsApp hay công cụ tạo ảnh tự động) và hứa hẹn gặt hái nhiều thành tựu hơn nữa khi công nghệ AI tiếp tục tiến bộ.